ออกแบบ : Design | 9

สี ของอาคารบ้านเรือน เป็นองค์ประกอบสำคัญที่ช่วยทำให้เกิดความสวยงาม ความเป็นระเบียบเรียบร้อยต่อสภาพแวดล้อม สี สามารถบ่งบอก ถึงรสนิยมของเจ้าของบ้าน สี ทำให้บ้านเรามีความกลมกลืนความเป็นหนึ่ง หรือโดดเด่นแตกต่างไปจากบ้านใกล้เรือนเคียง และไม่ว่าเจ้าของบ้าน จะต้องการสร้างเอกลักษณ์ ผ่านจากการเลือก สี เหล่านี้อย่างไร การเลือกสีทาภายนอกในวันนี้ สีไม่ได้เป็นเพียงแค่ปัจจัยเฉพาะดังที่กล่าวมา

แต่ สี ยังทำหน้าที่สำคัญที่ช่วยลดภาระในการกักเก็บดูดกลืนความร้อน จากรังสีแสงอาทิตย์ให้กับผนังภายนอกอาคาร ไปอีกทางที่น่าสนใจอีกด้วย คงจะคล้ายๆกับการที่เรารู้ว่า เราควรจะเลือกใส่เสื้อผ้าสีเข้มหรือสีอ่อน ในสถานการณ์ต่างๆ ตัวอย่างเช่น เมื่อเราจำเป็นต้องออกไปตากแดด หรืออยู่กลางแจ้งนานๆ ความร้อนที่ผ่านสีของเสื้อผ้ามาสู่ผิวหนัง ก็จะคล้ายๆกับ ความร้อนจากสีทาผนังภายนอกอาคาร ที่สามารถดูดซึมผ่านเข้ามาสู่ ภายในตัวบ้านก็เช่นนั้น ดังนั้นการเดาอย่างง่ายๆ ในการเลือกสี ก็คือ การเลือกสีโทนอ่อนๆเอาไว้ก่อน เพราะสีอ่อนเป็นสีที่มีความสามารถดูดกลืนรังสี แสงอาทิตย์ต่ำกว่าสีเข้มเป็นอย่างมาก เท่ากับว่าการเลือกทาสีเข้มให้กับอาคาร เป็นการเพิ่มอุณหภูมิที่พื้นผิวผนังอาคารให้สูงขึ้นโดยตรง[รูป] การดูดซึมซับของรังสีความร้อนจากแสงอาทิตย์ ของสีอ่อนภายนอก จะแผ่ความร้อนเข้่าตัวอาคารน้อยกว่าสีเข้มของภายนอกอาคาร

เรื่องคุณสมบัติของสีอย่างนี้ ได้มีการพิสูจน์ทางวิทยาศาสตร์มาแล้ว โดยมาจากการพิจารณาจาก “ค่าสัมประสิทธิ์การดูดกลืนรังสีอาทิตย์”

ที่มีชื่อเล่นๆว่า “แอลฟา” ของทั้งสีหรือวัสดุผนัง สำหรับภายนอกอาคาร  โดยมีเกณฑ์กำหนดว่า ควรจะไม่ให้ไอ้ค่าสัมประสิทธิ์นี้เกิินไปกว่า 0.6 โดยเค้าคิดถ่วงเฉลี่ย จากพื้นที่ผิวทั้งอาคาร  คราวนี้ หน้าที่เราก็คือ ก่อนการเลือกใช้สี ต้องเอ่ยปากถาม ทั้งสถาปนิกหรือผู้รับเหมาว่ารายละเอียด ข้อมูลของสีที่เลือกนั้นเป็นอย่างไร มีค่าสัมประสิทธิ์แอลฟามากน้อยแค่ไหน ที่อัตราเท่าไหร่  และค่าเหล่านี้ สามารถหาเทียบเคียงได้จากประกาศ กระทรวงวิทยาศาสตร์เทคโนโลยีและสิ่งแวดล้อม ไม่ว่าจะเป็น ค่าสัมประสิทธิ์การนำความร้อน ค่าความต้านทานความร้อน หรือความแตกต่างอุณหภูมิระหว่างภายใน และภายนอกอาคาร

การเรียนรู้เกร็ดเล็กน้อยเหล่านี้ ก็นับว่าเป็นการเริ่มต้นที่ดี ที่จะนำ ไปสู่การเลือกใช้สี ที่เรารู้เนิ่นๆได้ว่า มันมีผลต่อการป้องกันความร้อน ที่สามารถเข้ามาสู่อาคารบ้านเรือนของเราได้หรือไม่อย่างไร

– – – – – – – – –

โครงการเผยแพร่สาระวิชาการเรื่องบ้านเมืองสีเขียว คณะกรรมาธิการวิชาการสาขาเทคโนโลยีและสิ่งแวดล้อม ปี 2551-2553 สมาคมสถาปนิกสยาม ในพระบรมราชูปถัมภ์